در طول شبانه‌روز، هیچ ساعتی از نظر ارزش، همتای سحر نیست. خداوند تعالی تمام برکات خود را هنگام سحر بر بشریت ارزانی داشته است.
امام باقر علیه‌السلام می‌فرمایند: از سحر تا طلوع آفتاب، درهای آسمان باز و رزق‌ها در این ساعت تقسیم می‌گردد و حاجت‌های بسیار بزرگ، در این ساعت روا می‌شود. (کافی، ج 2، ص 47)
به طور کلی، هر چه را به هر کسی داده‌اند از سحر داده‌اند. به قول حافظ:
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ/ از یمن دعای شب و ورد سحری بود
عرفا گویند: اگر توانستی، سحر برخیزی و یک لیوان آب بخوری و دوباره بخوابی این کار را بکن و همین مقدار، از برکت سحر استفاده نما. وقت گدایی در خانه کریم سحر است، زیرا آن‌گاه، لئیمان خوابند، نه کسی می‌فهمد، نه آبرویی می‌رود، و نه کسی دست خالی برمی‌گردد.
چرا خداوند عزوجل، وجود نازنین و مبارک خاتم الأولیاء و الأوصیاء، منتقم کل، میراث بر جمع انبیاء و اصفیاء، عزیز دل زهرا سلام‌الله علیها، حضرت بقیة‌الله الاعظم (ارواحنا و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) را هنگام سحر پانزدهم شعبان به تمام عوالم وجود، خاصه بشریت ارزانی داشت؟! زیرا در آن ساعات، چشمان همه گناهکاران عالم خواب و چشم اولیاء الهی بیدار است. باید آن حضرت زمانی چشم به جهان بگشاید و در برابر عظمت خالق خود، خود را به زمین افکند، سجده کند، که معنویت و روشنایی آن ساعت، به تاریکی گناه احدی سیاه نگردد؛ زمین و زمان آزین بسته و آماده قدوم او باشد، درهای رحمت الهی باز و دسته‌های ملائکه، با حیرت و تعجب از عرش تا زمین آن کودک در حال سجده را مشاهده نموده و همراه و هم‌آواز او بخوانند: «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض ونجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین.»
منبع: کتابچه‌ی «رمضان ماه صبر»
مسئله‌ی استغفار در سحر كه حضرت صادق عليه‌السلام در متن روايت مطرح كرده اند از مسائل بسيار مهم الهى است. استغفار هميشه مطلوب است، ولى در هنگام سحر مطلوبتر و قدر و اعتبارش بيشتر است.
«الصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَ الْقانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ» (آل عمران، آیه 17)
آنان كه صبركنندگان و راستگويان و فرمانبرداران و انفاق‌كنندگان و استغفاركنندگان در سحرهايند.
«وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ» (ذاریات، آیه 18)
و سحرگاهان از خدا درخواست آمرزش مى كردند.
در مورد آيات نود و هفت و نود و هشت سوره يوسف، امام صادق عليه‌السلام مى فرمايند:
«تأخير استغفار براى رسيدن سحر شب جمعه بود.»
«قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئِينَ* قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» (یوسف، آیات 97 و 98)
گفتند: اى پدر! آمرزش گناهانمان را بخواه، بى ترديد ما خطاكار بودهايم. گفت: براى شما از پروردگارم درخواست آمرزش خواهم كرد؛ زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.
در روايت و حديثى كه «منهج الصادقين» نقل مى كند آمده است:
«يعقوب بيش از بيست سال در هر شب جمعه براى فرزندان استغفار مى كرد تا حق تعالى از گناهان آنان گذشت.» (منهج الصادقين، ج 5، ص 77)
بعضى از علماى تفسير مىگويند:
چون يعقوب به مصر آمد و از عفو يوسف نسبت به برادران آگاه شد، شب به نماز برخاست و بعد از تهجّد رو به قبله ايستاد و يوسف را در پشت سر خود و برادران را پشت سر يوسف قرار داد و دعا كرد و آنان آمين گفتند و خداوند، دعاى آنان را مستجاب كرد.
يكى از اصحاب مىگويد:
سحرگاهى به در حجره عبداللّه بن مسعود مى گذشتم، شنيدم مى گفت:
«اللّهُمَّ إِنَّكَ دَعَوْتَنى فَأَجَبْتُ وَأَمَرْتَنى فَأَطَعْتُ وَهذا سَحَرٌ فَاغْفِرْلى»
پروردگارا! مرا دعوت كردى به پيشگاهت بيايم، آمدم و امر به اطاعت كردى اطاعت كردم، هم اكنون هنگام سحر است مرا بيامرز.
دعاى ابوحمزه ثمالى كه از حضرت سجاد علیه‌السلام نقل شده، بهترين مناجات و استغفار در وقت سحر است؛ سحر وقتى توأم با بيدارى و اشك استغفار شود عالى‌ترين عامل براى زوال ناپاكى‌ها از روح و نفس و عقل و جان و اخلاق و عمل است.
منبع: سایت www.erfan.ir
از برکات سحری خوردن رمضان غافل نشویم.
سحری خوردن و هم‌چنین تأخیر انداختن آن تا نزدیک طلوع فجر، سنت است، زیرا موجب تقویت مسلمان روزه‌دار و تخفیف مشقّت روزه‌داری می‌گردد و مدت زمان گرسنگی و تشنگی را کاهش خواهد داد و از آن‌جا که تسهیل و آسان‌گیری مورد توجّه دین اسلام می‌باشد لذا، اسلام عبادات را بر مردم آسان گرفته و مردم را به سوی آسان‌سازی آن ترغیب و تشویق کرده است. از جمله همین آسان‌گیری‌های اسلام، زودتر افطار کردن و دیرتر سحری خوردن است.
پس برای مسلمان روزه‌دار مستحب است که هنگام سحر بپا خیزد، اندکی غذا به عنوان سحری، هر چند یک خرما باشد، بخورد یا یک جرعه آب بنوشد، به خاطر این‌که به سنت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله عمل نموده باشد.
در سحری خوردن فایده‌ی معنوی دیگری نیز هست که همان بیداری، قبل از طلوع فجر است. در آن ساعت سحر، خداوند رحمت خود را بر بندگانش متجلّی می‌کند؛ دعاها را اجابت می‌کند و استغفارکنندگان را مورد مغفرت قرار می‌دهد و اعمال صالح را می‌پذیرد. تفاوت بسیار است میان کسانی که وقت سحر را به ذکر گفتن و تلاوت قرآن سپری می‌کنند، با کسانی که این ساعات را در خواب و بی‌خبری به سر می‌برند.
استغفار فرشتگان برای سحری خوران
در روایت دیگری رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده‌اند: فرشتگان برای کسانی که در سحرها طلب آمرزش می‌کنند و سحری می‌خورند، استغفار می‌کنند. در برخی روایات برای سحرخیزی، به ویژه در سحرهای ماه مبارک رمضان، آثار و فوایدی ذکر شده است. این آثار و فواید به طور تلویحی مخاطب را به سحرخیزی ترغیب می‌کند. همانند روایات زیر:
1) «السّحور برکه »؛ غذای سحری مایه برکت است.
2) «ألا صلوات الله علی المتسحّرین»؛ درود خداوند بر کسانی باد که سحری می‌خورند.
3) «تعاونوا به أکل السّحور علی صیام النهار »؛ برای روزه گرفتن با خوردن سحری توان برگیرید.
پیامبراعظم صلی الله علیه وآله: جماعت، غذای سحر و غذا دادن در شب، برکت است. سحری بخورید تا نیرویتان زیاد شود. سحری بخورید تا به سنت عمل کرده باشید؛ سحری بخورید هر چند یک جرعه آب باشد.
منبع: سایت تبیان